W 2025 roku mija dokładnie 50 lat od wyprodukowania autobusu międzymiastowego Jelcz 043 DAL, znanego powszechnie jako Beskidzki Ogórek. Ten kultowy pojazd wyprodukowany w Jelczańskich Zakładach Samochodowych w 1975 roku, stał się ikoną polskiego transportu publicznego.
Historia Jelcza 043
Jelcz 043 to polska wersja czechosłowackiego autobusu Škoda 706 RTO, produkowana na licencji od 1959 roku. Umowa licencyjna została podpisana 6 grudnia 1958 roku, a produkcja rozpoczęła się rok później. Początkowo większość części pochodziła z Czechosłowacji, ale z czasem Jelcz samodzielnie produkował podwozie i nadwozie, importując jedynie silniki.Autobus miał klasyczny, zaokrąglony kształt, który przyniósł mu przydomek „ogórek”.
Renowacja Jelcza 043
Po latach eksploatacji autobus Jelcz 043 DAL doczekał się gruntownej renowacji. Prace zakończono w 2015 roku, dokładnie 40 lat po jego produkcji. Proces obejmował kompletną rekonstrukcję silnika, odbudowę nadwozia oraz odtworzenie oryginalnego wnętrza.
Po zakończeniu remontu – dokładnie 18 marca 2015 roku autobus ponownie pojawił się na drogach i zaczął uczestniczyć w licznych wydarzeniach kulturalnych i motoryzacyjnych.
Udział w imprezach i wydarzeniach
W ciągu ostatniej dekady „ogórek” stał się atrakcją na zlotach pojazdów zabytkowych, festiwalach motoryzacyjnych oraz imprezach kulturalnych w całej Polsce oraz w Czechach. Cieszył się ogromnym zainteresowaniem zarówno wśród miłośników motoryzacji, jak i osób wspominających dawne lata polskiego transportu publicznego. Swój epizod miał również podczas Krakowskich Reministencji Teatralnych.
Jelcz 043 na weselach i w mediach
Zabytkowy „ogórek” od kilku lat pełni funkcję niezwykłego środka transportu na weselach. Jego unikalny wygląd w stylu retro czyni go popularnym wyborem dla par młodych poszukujących nietuzinkowej atrakcji dla gości.
W ostatnich latach ogórek zagościł również na ekranach telewizorów za sprawą „Sanatorium miłości” emitowanym przez TVP, a niebawem czeka kolejna filmowa niespodzianka i to na popularnym serwisie streamingowym!
Przyczepa Jelcz PO-1 – dopełnienie Ogórka czyli kultowy Korniszon
Jednym z interesujących rozdziałów historii Jelcza 043 jest jego przyczepa autobusowa Jelcz PO-1, zaprojektowana w 1964 roku.
Produkcja i eksploatacja
Pierwszy prototyp Jelcza PO-1 powstał w 1964 roku, ale ze względu na wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa nie został początkowo dopuszczony do ruchu. Po poprawkach, w 1965 roku rozpoczęto produkcję seryjną. Pojazd mógł przewozić 36 pasażerów na miejscach siedzących, jednak podróżowanie w przyczepie było mało komfortowe – pasażerowie odczuwali wstrząsy oraz byli narażeni na kurz i spaliny.
Koniec eksploatacji przyczep pasażerskich
W 1997 roku polskie prawo zakazało eksploatacji autobusowych przyczep pasażerskich. Od tego czasu Jelcz PO-1 stał się unikatem historycznym, a niektóre egzemplarze zostały zachowane i odrestaurowane przez pasjonatów motoryzacji.
Remont przyczepy
W 2018 r. udało się zakupić do komlpetu przyczepkę, która przechodzi aktualnie gruntowny remont i może już niebawem pojawi się na podbeskidzkich drogach!
Jelcz 043 „ogórek” to jeden z najważniejszych symboli polskiego transportu XX wieku. Dzięki pasji i determinacji właściciela pojazdu, autobus nadal jest aktywny – bierze udział w wydarzeniach motoryzacyjnych, weselach, a nawet w produkcjach telewizyjnych. Jego historia to dowód na to, że nawet po 50 latach legenda polskich szos wciąż budzi ogromne zainteresowanie i sympatię.
